Powstańców śląskich portret własny. Pamięć władzy czy pamięć prywatna? Krytyczne wydanie wspomnień uczestników. I powstanie śląskie (1919)

okładka
Opublikowane
11 sierpnia 2025
ISSN druku
2956-6959
Kategorie

Szczegóły dotyczące monografii

ISBN-13 (15)
978-83-226-4500-0

Streszczenie

Niniejszy tom inicjuje czteroczęściowy cykl, powstały dzięki środkom na badania oraz publikację przyznanym w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł Fundamenty 11 konkursu pt. „Patriotyzm w świadectwach osobistych – pamiętniki, listy, dzienniki, fotografie, albumy, utwory muzyczne, etc.”). Publikacja zawiera ponad 70 relacji uczestników wydarzeń, które toczyły się na Górnym Śląsku w 1919 roku. Starano się dzięki nim uzyskać odpowiedzi na główne pytania: w jaki sposób powstańcy przedstawiali własną przeszłość i czy ukazana w materiale memuarystycznym wizja I powstania śląskiego odzwierciedlała w większym stopniu „pamięć władzy” czy „pamięć prywatną”? Część wspomnieniową poprzedza obszerny wstęp, w którym syntetycznie przedstawiono okoliczności wybuchu, przebieg oraz konsekwencje I powstania śląskiego, ukazano okoliczności powstawania wspomnień uczestników tych wydarzeń (podkreślając specyfikę propolsko nastawionych mieszkańców Górnego Śląska, powodującą, że zamieszczone w tomie wspomnienia mają zwykle charakter „memuarystyki inspirowanej”). Publikacja zawiera ponadto aneks, na który składają się wstęp i wybrane wspomnienia insurgentów przetłumaczone na język angielski.

Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu realizowanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki", nr projektu: NPRH/F/SP/508670/2021/11, kwota dofinansowania: 58 459,57 zł, całkowita wartość projektu: 926 777,48 zł

Biogramy autorów

Maciej Fic - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Prof. dr hab., pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, badacz m.in. dziejów Górnego Śląska w XIX i XX wieku; autor monografii, m.in. Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 roku. Najbardziej demokratyczna forma wyboru? (Warszawa 2022), oraz współautor i współredaktor (wraz z prof. dr. hab. Ryszardem Kaczmarkiem) trzech tomów Słownika powstań śląskich (Katowice 2019–2021). [12.08.2025]

Marcela Gruszczyk - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dr, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, historyk. Prowadzi badania nad współpracą międzynarodową państw słowiańskich w XX wieku (przede wszystkim w ramach realizacji idei jedności słowiańskiej). Jej zainteresowania naukowe koncentrują się również na zagadnieniach edukacji historycznej w obliczu konfliktu, w tym na metodach popularyzacji wiedzy o przeszłości w trudnych kontekstach społecznych i politycznych. W tym obszarze realizuje projekt „Edukatorium Historyczno-Społeczne”, wyróżniony nagrodą Wydarzenie Historyczne Roku 2023 w kategorii „Edukacja”. Sekretarz redakcji czasopisma naukowego „Wieki Stare i Nowe”, członkini Górnośląskiego Towarzystwa Historycznego oraz Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją. [19.08.2025]

Lech Krzyżanowski

Dr hab., prof. UŚ, historyk, prawnik, pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach 2005–2012 wicedyrektor Instytutu Historii. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na dziejach prawa i wymiaru sprawiedliwości oraz na historii inteligencji polskiej w okresie międzywojennym. Autor ponad 100 publikacji naukowych wydanych w kraju i za granicą. [19.08.2025]

Maria Wylężek

Dr, historyk, badaczka historii XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem tematyki Górnego Śląska) oraz dydaktyk historii. Absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nauczycielka historii i wiedzy o społeczeństwie w Szkole Podstawowej nr 1 im. Miłośników Ziemi Śląskiej w Świętochłowicach oraz w I Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jana Kochanowskiego w Świętochłowicach. Autorka artykułów i recenzji naukowych. [19.08.2025]

Dawid Kubieniec (współprac.)

Mgr, historyk, absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, słuchacz studium doktoranckiego na tym uniwersytecie. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na XX-wiecznych dziejach Górnego Śląska, ze szczególnym uwzględnieniem historii ludności żydowskiej na tym terenie. Zawodowo zajmuje się także badaniami genealogicznymi. [19.08.2025]

Liczba pobrań

Statystyki jeszcze nie są dostępne.